نوردسردورق

اطلاغات کلی

نورد سردورق فرآیندی است که طی آن، ورق در دماهای کمتر از دمای تبلور، مجدد از طریق غلتک ها عبور داده می شود. در این مرحله پس از اینکه ورق فشرده و کشیده شد، قدرت تسلیم و سختی آن افزایش وضخامت آن کاهش می یابد.

این فرآیند همچنین ریزساختار فلزات را اصلاح کرده و در نتیجه، بهبود خواص مکانیکی مثل استحکام، سختی و چقرمگی را به همراه دارد. مواد نورد سرد شده به دلیل خواص مطلوب و شکل‌پذیری خوبی که دارند در طیف وسیعی از صنایع  کاربرد دارند. به طور خلاصه، نورد سرد یک فرآیند برای تغییر شکل فلز است که در دمای اتاق یا کمتر از آن انجام شده و امکان تولید ورق‌های فلزی، نوارها و سایر محصولات با کیفیت را فراهم می‌کند. توانایی این فرایند در بهبود دقت ابعاد، پرداخت سطح و خواص مکانیکی فلز، آن را به یک تکنیک بسیار مهم در صنعت تولید تبدیل کرده است.

مشخصات فنی

دقت ضخامت ورق

کیفیت

انواع اسیاب نوردسرد

برای انجام عملیات نورد سرد انواع مختلفی از آسیاب‌ها وجود دارد که برای فرایندهای مختلف، از دستگاه مناسب آن فرایند استفاده می‌کنند. این آسیاب‌ها عبارتند از:

آسیاب دو غلتکی

در این نوع آسیاب از دو غلتک نصب شده به صورت افقی استفاده می‌شود که در جهت مخالف یکدیگر می‌چرخند. این دستگاه ساده‌ترین و اساسی‌ترین شکل آسیاب نورد سرد است و معمولاً برای نورد اولیه و کاهش ضخامت ورق‌ها یا نوارهای فلزی از آن استفاده می‌شود.

آسیاب سه غلتکی

دستگاه‌های نورد سه غلتکی دارای سه غلتک نصب شده به صورت افقی هستند که قطر رول میانی کمتر از رول‌های بالا و پایین است. این طراحی باعث افزایش فشار نورد و کنترل بهتر بر روی مواد در حال پردازش می‌شود. آسیاب‌های نورد سه غلتکی کاربردهای بسیاری داشته و دقت بالایی را در کاهش ضخامت و پرداخت سطح ارائه می‌دهند.

آسیاب چهار غلتکی

دستگاه‌های نورد چهار غلتکی دارای چهار رول نصب شده به صورت افقی هستند که قطر رول‌های میانی کمتر از رول‌های بالا و پایین است. این پیکربندی کنترل بهتری بر ضخامت و شکل فلز در حال نورد ارائه داده و معمولاً برای نوردهای دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آسیاب‌ نورد خوشه‌ای

آسیاب‌های نورد خوشه‌ای شامل مجموعه‌های متعددی از غلتک‌ها هستند که در یک پیکربندی خوشه‌ای قرار گرفته‌اند. هر غلتک به نوعی باعث کاهش ضخامت شده و امکان دقت و تطبیق‌پذیری بالایی را در فرآیندهای نورد سرد فراهم می‌کند. آسیاب‌های نورد خوشه‌ای اغلب برای عملیات‌های پیچیده شکل‌دهی و تغییر ضخامت استفاده می‌شوند.

آسیاب نورد پشت سر هم

آسیاب‌های نورد پشت سر هم متشکل از چندین غرفه از آسیاب‌های نورد هستند که در یک پیکربندی و پشت سر هم قرار گرفته‌اند. فلزی که وارد دستگاه می‌شود به طور متوالی از غرفه‌ها عبور کرده و غرفه به غرفه کاهش ضخامت بیشتری را تجربه می‌کند. آسیاب‌های نورد پشت سر هم برای تولید در حجم انبوه استفاده می‌شوند و می توانند طیف گسترده‌ای از مواد و ضخامت‌های فلزی را تحمل کنند.

این‌ها تنها چند نمونه از انواع دستگاه‌های نورد سرد بودند که در صنعت مورد استفاه قرار می‌گیرند. این که کدام دستگاه مورد انتخاب قرار گیرد به عواملی مانند مشخصات محصول مورد نظر، حجم تولید و پیچیدگی فرآیند نورد بستگی دارد.

مراحل نورد سرد

فرآیند نورد سرد که شامل تغییر شکل و اصلاح مواد فلزی بدون نیاز به حرارت یا دمای بالاتر از تبلور مجدد است طی مراحلی انجام می‌شود که به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت:

آماده سازی مواد

فرآیند نورد سرد با آماده‌سازی مواد فلزی مورد نظر آغاز می‌شود. این مرحله ممکن است شامل تمیز کردن سطح فلز برای حذف هرگونه آلودگی یا استفاده از روان‌کننده برای تسهیل عملیات نورد باشد. اما به هر حال هدف این مرحله آماده‌سازی مواد جهت اجرای عملیات نورد سرد می‌باشد.

تغذیه مواد

مواد فلزی معمولاً به شکل ورق یا کلاف وارد دستگاه نورد سرد می‌شود. همان‌طور که گفتیم این دستگاه متشکل از یک سری غلتک است که در یک پیکربندی خاص مرتب شده‌اند. مواد، بین غلتک‌ها هدایت شده و از آن‌ها عبور می‌کنند.

نورد اولیه

در این مرحله ماده فلزی دچار کاهش ضخامت می‌شود. این گونه که غلتک‌ها با اعمال فشار بر روی مواد فلزی آن را فشرده کرده و باعث کاهش ضخامت آن می‌شوند. این ماده به تدریج بین غلتک‌ها حرکت کرده و با عبور از میان هر غلتک ضخامتش کمتر می‌شود.

نورد ثانویه و شکل‌دهی بیشتر

پس از نورد اولیه، می‌توانید مجدداً مواد فلزی را وارد دستگاه نورد کنید. این موضوع به دستیابی به ضخامت و شکل نهایی مطلوب کمک می‌کند. آسیاب نورد ممکن است مجموعه‌های مختلفی از غلتک‌ها را داشته باشد که می‌توانند فشارهای متفاوتی را اعمال کنند و عملیات شکل‌دهی خاصی مانند شکل‌دهی پروفیل را نیز انجام دهند.

پرداخت سطحی

برای بهبود سطح و ظاهر فلزی که مورد عملیات نورد سرد واقع شده، فرآیندهای مختلف پرداخت سطحی اعمال می‌شود. این موارد می‌تواند شامل تمیز کردن، اسیدشویی یا آبکاری (برای محافظت از فلز در برابر خوردگی یا افزایش زیبایی آن) باشد.

بررسی نهایی و کنترل کیفیت

هنگامی که فرآیند نورد سرد کامل شد، فلز نورد سرد شده تحت بررسی نهایی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که مشخصات و استانداردهای کیفیت مورد نیاز را برآورده می‌کند. این کنترل کیفیت ممکن است شامل اندازه‌گیری ضخامت، زبری سطح، و بررسی ظاهر آن باشد.

بسته‌بندی و ذخیره‌سازی

پس از نورد سرد شدن فلز، آن را بسته‌بندی کرده و برای انبار کردن یا ارسال به مشتریان آماده می‌کنیم.

این مراحل یک نمای کلی از فرآیند نورد سرد بودند اما بسته به عواملی مانند نوع فلز، محصول نهایی مورد نظر و قابلیت‌های تجهیزات ترتیب یا جزئیات مراحل آن متفاوت است.

ویژگیهای نوردسرد

عملیات نورد سرد که با هدف بهبود خواص فلز انجام می‌شود مزایای متعددی را ارائه می‌دهد. این مزایا باعث شده‌اند تا این فرایند به انتخابی ارجح در صنایع مختلف تبدیل شود. برخی از مزایای کلیدی نورد سرد عبارتند از:

1. دقت ابعادی و پرداخت سطح:
   نورد سرد امکان کنترل دقیق ضخامت و ابعاد ورق‌ها یا نوارهای فلزی را فراهم می‌کند. این فرآیند ضخامت، صافی و یکنواختی را ایجاد کرده و دقت ابعادی بالایی را ارائه می‌دهد. علاوه بر این، نورد سرد یک سطح صاف و صیقلی را ایجاد می‌کند که نیاز به انجام عملیات سطحی اضافه را کاهش می‌دهد.

2. خواص مکانیکی:
   نورد سرد به طور قابل توجهی خواص مکانیکی فلزات را بهبود می‌بخشد. اینگونه که باعث پالایش دانه شده و این پالایش باعث افزایش استحکام، سختی و چقرمگی مواد می‌شود. فلزات نورد سرد شده مقاومت بهتری در برابر خستگی، سایش و خوردگی نشان می‌دهند و این باعث می‌شود تا این مواد برای کاربردهای گوناگونی در صنایع مختلف مناسب باشند.

3. تلورانس و ثبات بیشتر:
   نورد سرد کنترل دقیق بر تحمل محصولات فلزی را امکان‌پذیر می‌کند. این فرآیند ضخامت و یکنواختی ثابت را در طول و عرض مواد تضمین می‌کند. این سطح از دقت در صنایعی مثل خودروسازی و هوافضا که تلورانس‌ و یکنواختی در آن‌ها بسیار مهم هستند ویژگی مهمی است.

4. صرفه جویی در مواد:
   نورد سرد امکان استفاده کارآمد از مواد را نیز فراهم می‌کند. این فرآیند ضخامت فلز را کاهش داده و در عین حال استحکام آن را حفظ می‌کند. این باعث می‌شود که تولیدکنندگان قادر باشند محصولاتی با ضخامت کمتر را بدون به خطر انداختن عملکردش، تولید کنند. این امر منجر به صرفه‌جویی در مواد و کارایی هزینه می‌شود، زیرا مواد اولیه کمتری برای تولید محصولات نهایی مورد نظر مورد نیاز است.

استانداردها

JFE standard

JISG 3141

ASTMA109 A1008

BS1449 Part1 DIN1623-2 BS EN10130 DIN EN10130 BS EN10139 DIN EN10139

منابع:

Taksaan.ir