مس و آلیاژهای مس به عنوان یکی از گروه‌های فلزات پرکاربرد تجاری شناخته می‌شوند که طیف وسیعی از خواص، از جمله هدایت الکتریکی بالا، هدایت حرارتی عالی، مقاومت به خوردگی و استحکام بالایی دارند. این فلزات را می‌توان به سادگی شکل داد و لحیم یا جوشکاری کرد. با توجه به خواص آلیاژهای مس، کاربرد این گروه در صنایع مختلف گسترش یافت.

عنصر مس به عنوان فلز اصلی آلیاژها در کنار دیگر عناصر ترکیب شده و آلیاژهایی با خواص مختلف ایجاد می‌کند.

‫هر آنچه در رابطه با آلیاژ مس و نیکل باید بدانید‬‎

خواص مس

مس، عنصری فلزی با عدد اتمی ۲۹ است که در طبیعت به رنگ قرمز یا نارنجی دیده می‌شود. اما چرا این فلز به عنوان ماده اولیه و عنصر اصلی آلیاژها انتخاب می‌شود؟ خواص مس، معیارهای اولیه انتخاب آن به شمار می‌روند که عبارتند از:

هدایت الکتریکی
هدایت حرارتی
سهولت در ساخت
رنگ و ظاهر

سایر عناصر با هدف افزایش مقاومت یا ویژگی‌های متناسب با کاربرد، به مس افزوده و آلیاژهای مس ساخته می‌شوند. در ادامه در این خصوص و درباره کاربرد آلیاژ مس بحث خواهیم کرد.

انواع آلیاژهای مس

مس به طور معمول فلزی خالص در طبیعت است که ناخالصی‌های آن به ۰.۷ درصد می‌رسد. با افزودن دیگر عناصر می‌توان خواص این فلز را بهبود بخشید و در راستای اهداف مختلف مورد استفاده قرار داد. آلیاژهای مسی ممکن است یکی از انواع زیر باشند:

آلیاژهای مس با خلوص بالا

آلیاژهای مس با خلوص بسیار بالا، مقادیر کمی از عناصر آلیاژی مانند بریلیم، کروم، قلع، نیکل، گوگرد، زیرکونیوم یا آهن دارند. این عناصر برخی خواص مس چون استحکام، ماشین‌کاری یا جوش‌پذیری را تغییر می‌دهند.

برنج؛ آلیاژ مس و روی

آلیاژ برنج، به عنوان پرکاربردترین آلیاژ مس شناخته می‌شود و مس و روی، دو عنصر اصلی آن به شمار می‌روند. افزودن روی به مس موجب می‌شود تا برنج نسبت به مس و روی چکش‌خواری بالاتری داشته باشد. البته تغییر درصد مس، روی و سایر عناصر افزودنی خواص آن را نیز دستخوش تغییر می‌کند.

برنج، از آلیاژهای مس غیرمغناطیسی با اصطکاک پایین است که با داشتن خواص صوتی در ساخت ابزار موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقاومت در برابر خوردگی بالا، هدایت الکتریکی و هدایت حرارتی خوب نیز یکی از خواص این فلز است. خاصیت ضد میکروبی مس آن را برای استفاده در ساخت وسایل حمام یا ابزار فلزی در بیمارستان مناسب می‌کند. رنگ برنج از قرمز تیره تا زرد طلایی متغیر است. این آلیاژ به اکسایش سطح مقاوم است و دیرتر رنگ کدر و تیره به خود می‌گیرد.

‫آلیاژ مس و قلع چیست و 3 آلیاژ دیگر مس کدام است؟ - بازار فلز | فروش انواع ورق های مسی و برنجی و مرجع قیمت ورق مسی و قیمت ورق برنجی‬‎

انواع برنج

آلیاژهای مسی برنج خود چند نوع مختلف دارند:

برنج با ۵ یا ۱۵ درصد روی: این گروه از آلیاژهای برنج اگرچه قابلیت ماشینکاری پایینی دارند، شکل‌پذیری کشش سرد و مقاومت به خوردگی آن‌ها بالا است.
برنج با ۲۰ تا ۳۶ درصد روی: استحکام این گروه فلزات برنج بالا است اما مقاومت به خوردگی پایین‌تری نسبت به گروه قبل دارند.
برنج با ۳۶ تا ۴۰ درصد روی: این آلیاژها با قابلیت شکل‌پذیری کمتر تولید می‌شوند و قابلیت کارسرد ندارند. قیمت این گروه آلیاژ برنج کمتر از سایرین است.

کاربردهای آلیاژ برنج

برنج به سبب خواص ویژه، ظاهر و رنگی خود کاربردهای متفاوتی دارد:

ساخت ظروف برنجی
استفاده از ویژگی ضدمیکروبی برنج و ساخت دستگیره
ساخت زیورآلات
تولید آلات موسیقی به دلیل ویژگی آکوستیکی برنج
ساخت میلگرد برنجی
ساخت مدال‌های ورزشی، پنجره و …

برای استعلام قیمت میلگرد برنجی کلیک کنید.

برنز؛ آلیاژ مس و قلع

همان طور که مقاله مفرغ چیست بحث شد، به آلیاژی تشکیل شده از مس، قلع و عناصر آلیاژی چون فسفر، آلومینیوم، سیلیکون، منگنز و نیکل است که در کنار استحکام بالا، مقاومت به خوردگی خوبی دارد، مفرغ یا برنز می‌گویند. این آلیاژ به عنوان یکی از فلزات اولیه ساخته شده توسط انسان شناخته می‌شود. رنگ برنز طلایی است و نسبت به طلای واقعی رنگ قهوه‌ای‌تری دارد.

برنز، فلزی طلایی رنگ، سخت و شکننده است که اصطکاک کمی دارد. برنز را به خوبی می‌توان ریخته‌گری کرد. مقاومت به ضربه، مقاومت به خوردگی، قابلیت بالا در ماشین‌کاری و جوشکاری از جمله ویژگی‌های این آلیاژ به شمار می‌رود. عدم جرقه سایشی به این معنا که در برخورد با سطوح سخت جرقه نمی‌زند، از ویژگی‌های برنز است. این ویژگی، این نوع از آلیاژهای مسی را برای استفاده در کنار مواد قابل اشتعال و منفجره مناسب می‌کند.

انواع برنز

ترکیبات مختلفی از برنز وجود دارد که در هر کدام، درصد عناصر مورد استفاده متفاوت است. مس و قلع، مهم‌ترین فلزات در ترکیب برنز به شمار می‌روند. عناصر افزودنی چون منگنز، روی، نیکل، آلومینیوم، فسفر و سیلیکون نیز ممکن است استفاده شوند. برنز را از دو جهت می‌توان دسته‌بندی کرد؛ از جهت مقدار قلع مورد استفاده در ترکیب و یا درصد عناصر آلیاژی غیر قلع.

بر اساس درصد عناصر آلیاژی غیر از قلع، سه نوع برنز وجود دارد:

برنز فسفری که به برنز قلع نیز معروف است. در این آلیاژ از ۰.۵ تا ۱ درصد قلع و ۰.۰۱ تا ۰.۳۵ درصد فسفر استفاده می‌شود. از خواص برنز قلع می‌توان به چقرمگی خوب، استحکام بالا، ضریب استحکام پایین و مقاومت به خستگی بالا اشاره کرد. از برنز فسفری در ساخت واشرها، فنرها، محصولات الکتریکی و تجهیزات مقاوم به خوردگی استفاده می‌شود.
برنز آلومینیومی یکی از معروف‌ترین انواع برنز است که در ترکیب آن ۶ تا ۱۲ درصد آلومینیوم، ۶ درصد آهن و ۶ درصد نیکل وجود دارد. استحکام بالا، مقاومت به خوردگی و سایش از جمله خواص برنز آلومینیومی است که این فلز را برای استفاده در کشتی‌سازی، ساخت پمپ‌ها و لوله‌ها مناسب می‌کند.
در ترکیب برنز سیلیکونی، ۲۰ درصد روی و ۶ درصد سیلیکون وجود دارد. استحکام و مقاومت به خوردگی این فلز بالا است و در ساخت دریچه و سوپاپ کاربرد دارد.

‫آلیاژهای برنج و برنز - فلزات رنگین طاهرزاده‬‎

کاربرد برنز

برنز از سال‌های دور در زندگی انسان نقش داشته و کاربردهای فراوانی دارد. کاربردهای آلیاژ برنز به طور خلاصه عبارت است از:

ساخت سکه‌ها و انواع مجسمه برنزی
بلبرینگ، بوشینگ و یاتاقان دنده خودرو
ساخت ظروف پذیرایی
ساخت لوستر
تولید ابزار و وسایل سوارکاری

تفاوت برنج و برنز، معروف‌ترین آلیاژهای مسی

فرق برنج و برنز با توجه به تفاوتی که در ترکیب شیمیایی دارند، اتفاق می‌افتد. به موجب این فرق‌ها، تفاوت قیمت برنز و برنج و کاربردهایشان را خواهیم داشت. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اولین تفاوت برنج با برنز در ظاهر مشخص است. برنج نسبت به برنز سطحی صاف‌تر و صیقلی‌تر دارد. رنگ هر دوی این آلیاژها با در نظر داشتن ترکیب شیمیایی از قرمز مسی تا زرد متغیر است.
سختی برنز در مقابل برنج بیشتر است در نتیجه، شکل‌پذیری این آلیاژ کمتر خواهد بود.
مقاومت به خوردگی برنز و طول عمر آن در شرایط آب و هوایی بیشتر است.
قیمت برنز نسبت به برنج بیشتر است.

مقاطع مسی

مقاطع مسی متناسب با کاربرد و مصرفی که دارند در شکل‌های مختلف تولید می‌شوند. به طور معمول، بیشترین مصرف مقاطع مسی به ساخت سیم تخت قابل استفاده در ترانسفورماتورها برمی‌گردد.

انواع ورق مسی با دارا بودن هدایت الکتریکی، هدایت حرارتی و انعطاف‌پذیری کاربردهای مختلفی در صنعت لوله کشی و صنایع الکترونیک دارند. لوله مسی در انتقال سایالات گرم و سرد کاربردهای خانگی و صنعتی دارد.

انواع میلگرد مسی، در طول‌های سه یا چهار متری به دست مشتری می‌رسند. انواع میلگرد مسی را می‌توان در سایزهای ریز تا بزرگ تولید نمود. سایز ریز میلگرد مسی، همان مفتول است. مقاطع چهار گوش و شش گوش مسی نیز در سایزها و ابعاد مختلف قابل ساخت است.

منبع: ویکی پدیا