تریاک‌ها (Triacs) (از بابت شباهت اسمی با آن ماده پوزش می طلبیم!) یک نوع عنصر نیمه‌هادی هستند که برای کنترل و سوئیچینگ بارهای AC (جریان متناوب) به کار می‌روند. آنها جزء مهمی از مدارهای قدرت و الکترونیک قدرت به شمار می‌آیند و برای کنترل روشنایی، موتورها، و گرمایش‌های الکتریکی استفاده می‌شوند. تریاک‌ها به‌خاطر عملکرد دوطرفه‌شان در هر دو نیم‌چرخه AC، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.

ساختار و عملکرد

تریاک‌ها به صورت دو ناحیه P و N در یک ساختار سه‌پایه‌ای (آند، کاتد و گیت) طراحی شده‌اند. این ساختار به آنها این امکان را می‌دهد که در هر دو نیم‌چرخه مثبت و منفی AC هدایت کنند.

پایه‌ها:
- پایه آند (A1): اتصال ورودی مثبت.
- پایه کاتد (A2): اتصال ورودی منفی.
- پایه گیت (G): برای تحریک تریاک و آغاز هدایت جریان استفاده می‌شود.
عملکرد:
- تریاک‌ها در حالت خاموش (OFF) هستند و جریان از آنها عبور نمی‌کند.
- با اعمال ولتاژ مثبت به پایه گیت، تریاک به حالت هدایت (ON) می‌رود و اجازه عبور جریان را می‌دهد.
- حتی اگر ولتاژ گیت حذف شود، تریاک تا زمانی که جریان از آن بیشتر از مقدار مشخصی (جریان نگهدارنده) نباشد، به حالت خاموش نمی‌شود.

ویژگی‌ها و مزایا

کنترل دوطرفه: تریاک‌ها می‌توانند در هر دو نیم‌چرخه AC عمل کنند، که این ویژگی آنها را برای کنترل بارهای AC مناسب می‌سازد.
قابلیت سوئیچینگ سریع: این عناصر می‌توانند به‌سرعت به تغییرات ولتاژ و جریان پاسخ دهند.
عملکرد بدون نیاز به نیروی خارجی: پس از تحریک، تریاک به کار خود ادامه می‌دهد و نیاز به منبع تحریک مداوم ندارد.

کاربردها

کنترل روشنایی: تریاک‌ها در dimmerهای نوری برای تنظیم شدت روشنایی لامپ‌ها به‌کار می‌روند.
کنترل سرعت موتورها: در بسیاری از دستگاه‌ها، مانند فن‌ها و پمپ‌ها، برای کنترل سرعت موتور از تریاک‌ها استفاده می‌شود.
سیستم‌های گرمایشی: تریاک‌ها در دستگاه‌های گرمایشی الکتریکی برای کنترل میزان گرما استفاده می‌شوند.
کنترل بارهای مقاومتی: مانند هیترها و دستگاه‌های برقی دیگر.

ویژگی	توضیحات
نوع عنصر	نیمه‌هادی
عملکرد	کنترل و سوئیچینگ بارهای AC
پاسخ به ولتاژ	عملکرد در هر دو نیم‌چرخه AC
کاربردها	کنترل روشنایی، موتورها، سیستم‌های گرمایشی
مزایا	قابلیت سوئیچینگ سریع و عملکرد بدون نیاز به نیروی خارجی

آیا قصد خرید دارید؟ پیشنهاد می کنیم با تامین کنندگان این محصول در تکصان در ارتباط باشید

سوالات متداول

تفاوت تریاک با تریستور چیست؟ تریاک‌ها می‌توانند در هر دو نیم‌چرخه AC عمل کنند، در حالی که تریستورها فقط در یک نیم‌چرخه عمل می‌کنند.
چگونه می‌توان یک تریاک را کنترل کرد؟ با اعمال ولتاژ مثبت به پایه گیت، تریاک تحریک شده و به حالت هدایت می‌رود.
آیا تریاک‌ها نیاز به تأمین قدرت مداوم دارند؟ خیر، تریاک‌ها پس از تحریک، به کار خود ادامه می‌دهند و نیاز به تأمین قدرت مداوم ندارند.

منابع

Texas Instruments: www.ti.com
ON Semiconductor: www.onsemi.com

آشنایی با triac ها