اجزای حفاظت از مدار
به روز رسانی شده در ۱۴۰۳/۷/۲۹ زمان مطالعه 10 دقیقهاجزای حفاظت از مدار برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات الکتریکی و کاربران آن طراحی شده‌اند. این اجزا شامل قطعاتی هستند که به تشخیص و جلوگیری از جریان‌های ناخواسته و خطرناک، از جمله جریان‌های اضافی و اتصال کوتاه کمک می‌کنند. در این مطلب، به بررسی مهم‌ترین اجزای حفاظت از مدار و نقش هر یک در ایمنی سیستم‌های الکتریکی خواهیم پرداخت.
فیوزها (Fuses)
فیوزها یکی از رایج‌ترین اجزای حفاظت از مدار هستند که برای جلوگیری از اضافه‌جریان در مدار به کار می‌روند. عملکرد آن‌ها بسیار ساده است؛ وقتی جریان از حد مشخصی بیشتر شود، فیوز می‌سوزد و مدار را قطع می‌کند.
قطع کننده‌های مدار (Circuit Breakers)
قطع کننده‌های مدار دستگاه‌هایی قابل استفاده مجدد هستند که برای قطع جریان در صورت اضافه‌بار یا اتصال کوتاه استفاده می‌شوند. برخلاف فیوزها، قطع کننده‌ها می‌توانند بعد از عملکرد دوباره راه‌اندازی شوند.
رله‌های خطای زمین (Ground Fault Relays)
این رله‌ها برای تشخیص جریان‌های نشت به زمین استفاده می‌شوند. در صورت تشخیص این نوع جریان، رله عمل کرده و مدار را قطع می‌کند تا از آسیب‌های جدی به دستگاه‌ها و افراد جلوگیری شود.
قطع کننده‌های حرارتی (Thermal Cutoffs)
این قطعات زمانی عمل می‌کنند که دمای مدار از یک حد مشخص فراتر رود. از آن‌ها معمولاً برای حفاظت از تجهیزات حساس به گرما مانند موتورها استفاده می‌شود.
فیوزهای حرارتی (Thermal Fuses)
فیوزهای حرارتی شبیه به قطع کننده‌های حرارتی هستند، اما یکبار مصرف‌اند. وقتی دمای مدار افزایش یابد و از حد مجاز عبور کند، فیوز حرارتی می‌سوزد و مدار را قطع می‌کند.
سیستم‌های حفاظت در برابر صاعقه (Lightning Protection Systems)
این سیستم‌ها از تجهیزات و مدارهای الکتریکی در برابر صدمات ناشی از صاعقه و ولتاژهای بالای ناگهانی محافظت می‌کنند.
مانیتورهای تخلیه جزئی (Partial Discharge Monitors)
این مانیتورها به شناسایی تخلیه‌های الکتریکی جزئی در مدارها کمک می‌کنند که در طول زمان ممکن است به آسیب‌های جدی منجر شوند.
مقایسه اجزای حفاظت از مدار
| نوع قطعه | وظیفه | قابلیت استفاده مجدد | حساسیت به دما |
|---|---|---|---|
| فیوز | قطع مدار در صورت اضافه جریان | خیر | خیر |
| قطع کننده مدار | قطع مدار در صورت اضافه‌بار یا اتصال کوتاه | بله | خیر |
| رله خطای زمین | تشخیص جریان نشت به زمین | بله | خیر |
| قطع کننده حرارتی | قطع مدار در صورت افزایش دما | بله | بله |
| فیوز حرارتی | قطع مدار در صورت افزایش دما | خیر | بله |
سوالات متداول
فیوزها چه تفاوتی با قطع کننده‌های مدار دارند؟
فیوزها یکبار مصرف‌اند و پس از سوختن باید تعویض شوند، در حالی که قطع کننده‌های مدار را می‌توان دوباره تنظیم کرد.قطع کننده‌های حرارتی برای چه مواردی استفاده می‌شوند؟
برای حفاظت از مدارهایی که ممکن است به دلیل گرمای بیش از حد آسیب ببینند.آیا سیستم‌های حفاظت در برابر صاعقه برای تمامی ساختمان‌ها ضروری است؟
بله، این سیستم‌ها برای محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر صدمات ناشی از صاعقه ضروری هستند.