رمزگشاهای منطقی و دی مولتی پلکسرها
به روز رسانی شده در ۱۴۰۳/۸/۲۹ زمان مطالعه 15 دقیقهرمزگشاها و دی‌مالتی‌پلکسرها از ابزارهای کلیدی در طراحی سیستم‌های دیجیتال هستند که در تبدیل و توزیع سیگنال‌های دیجیتال کاربرد دارند. هر دو این دستگاه‌ها، به عنوان مدارهای ترکیبی، برای تحلیل و مدیریت داده‌ها در سیستم‌های الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطلب، با این دو ابزار و تفاوت‌هایشان آشنا خواهیم شد.
رمزگشاهای منطقی (Logic Decoders)
تعریف:
رمزگشاها دستگاه‌هایی هستند که یک ورودی کدشده دیجیتال را دریافت کرده و آن را به خروجی چندگانه گسترش می‌دهند. عملکرد رمزگشا، برعکس عملکرد رمزگذار است.
ویژگی‌های رمزگشاها:
تعداد ورودی و خروجی‌ها: رمزگشاهای n به 2^n دارای n ورودی و 2^n خروجی هستند.
تابع انتخابی: هر کدام از خروجی‌ها با ترکیب خاصی از ورودی‌ها فعال می‌شوند.
کاربردها: معمولاً در مدارهای نمایشگر، مدیریت حافظه، و پردازش داده‌ها.
جدول درستی رمزگشا (Decoder Truth Table):
مثال برای رمزگشای ۲ به ۴:
| ورودی A1 | ورودی A0 | خروجی D0 | خروجی D1 | خروجی D2 | خروجی D3 |
|---|---|---|---|---|---|
| 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 |
| 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 |
دی‌مولتی‌پلکسرها (Demultiplexers)
تعریف:
دی‌مولتی‌پلکسرها سیگنال دیجیتال ورودی را به یکی از چندین خروجی هدایت می‌کنند. این دستگاه در واقع عملکرد معکوس مولتی‌پلکسرها را انجام می‌دهد.
ویژگی‌های دی‌مولتی‌پلکسرها:
یک ورودی، چندین خروجی: تنها یک سیگنال ورودی دارد و خروجی‌ها بر اساس سیگنال‌های انتخابی فعال می‌شوند.
سیگنال انتخابی: خروجی فعال بر اساس ترکیب سیگنال‌های انتخابی تعیین می‌شود.
کاربردها: در توزیع داده‌ها، کنترل دستگاه‌های چندگانه، و مدیریت کانال‌های ارتباطی.
مثال: دی‌مولتی‌پلکسر ۱ به ۴
| ورودی انتخابی S1 | ورودی انتخابی S0 | فعال شدن خروجی Y0 | فعال شدن خروجی Y1 | فعال شدن خروجی Y2 | فعال شدن خروجی Y3 |
|---|---|---|---|---|---|
| 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 |
| 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 |
تفاوت رمزگشاها و دی‌مولتی‌پلکسرها
| ویژگی | رمزگشا (Decoder) | دی‌مولتی‌پلکسر (Demultiplexer) |
|---|---|---|
| عملکرد | تبدیل ورودی کدشده به خروجی گسترش‌یافته | هدایت یک ورودی به یکی از چندین خروجی |
| ورودی/خروجی‌ها | چند ورودی و چند خروجی | یک ورودی و چندین خروجی |
| کاربرد | تبدیل داده‌ها، مدیریت حافظه | توزیع داده‌ها، مدیریت دستگاه‌های متصل |
کاربردهای رمزگشاها و دی‌مولتی‌پلکسرها
کاربردهای رمزگشا:
نمایشگرهای ۷ قطعه‌ای (7-Segment Display): رمزگشاها داده‌های باینری را برای نمایش ارقام در نمایشگرها تبدیل می‌کنند.
مدیریت حافظه: در انتخاب بلوک‌های حافظه برای پردازش استفاده می‌شود.
سیستم‌های کنترل صنعتی: برای فعال‌سازی خروجی‌های خاص.
کاربردهای دی‌مولتی‌پلکسر:
مدیریت کانال‌های ارتباطی: تخصیص داده‌های ورودی به کانال‌های خروجی مختلف.
سیستم‌های توزیع داده: ارسال داده‌ها به دستگاه‌های مختلف در سیستم‌های چندکاناله.
کنترل روشنایی: هدایت سیگنال‌های روشنایی به لامپ‌های مختلف.
مشاهده تامین کنندگان این کالا در تکصان + جست و جوی فنی بر اساس مشخصات موردنیازتان
سوالات متداول
1. آیا می‌توان رمزگشاها و دی‌مولتی‌پلکسرها را جایگزین یکدیگر کرد؟
خیر، این دو دستگاه عملکردهای متفاوتی دارند. رمزگشاها داده‌ها را کدگشایی می‌کنند، در حالی که دی‌مولتی‌پلکسرها سیگنال را توزیع می‌کنند.
2. چه تفاوتی بین مولتی‌پلکسر و دی‌مولتی‌پلکسر وجود دارد؟
مولتی‌پلکسر چندین ورودی را به یک خروجی متصل می‌کند، در حالی که دی‌مولتی‌پلکسر یک ورودی را به چند خروجی توزیع می‌کند.
3. رمزگشاهای اولویت‌دار چه کاربردی دارند؟
این رمزگشاها برای سیستم‌هایی طراحی شده‌اند که نیاز به اولویت‌دهی بین چندین ورودی دارند، مانند کنترلرهای وقفه.