کشتی‌های ترکیبی

کشتی‌های ترکیبی  به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قابلیت حمل انواع مختلفی از بارها را دارند، از جمله بارهای عمومی، کانتینری، بارهای فله خشک و حتی گاهی بارهای سنگین یا خاص. این کشتی‌ها بر اساس نوع بارهایی که قادر به حمل هستند، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

کشتی های‌ ترکیبی همان طور که از نامش پیداست به‌گونه‌ای طراحی شده است که قادر به حمل شکل‌های متنوعی از کالاهای مختلف باشد.

این کشتی‌ که به آن کشتی‌ حمل کالای عمومی هم گفته می‌شود، انتقال کالاها و اجناس مختلف به مناطقی که دسترسی به آنها مشکل است یا امکانات ساحلی مناسبی ندارند را ممکن می‌کند. در ضمن به خاطر انعطاف‌پذیری عملکرد، این کشتی‌ها چه در مسیر رفت و چه برگشت هیچ وقت خالی نیستند.

کشتی های ترکیبی می‌تواند چه کالاهایی را جابه‌جا کند؟

حمل کالاهای فله و مایع

اجناس زیادی به شکل فله از یک بندر به بندر دیگر منتقل می‌شوند. از جمله این کالاها می‌توان به غلات، انواع سنگ معدن، سیمان، شکر، نمک‌های صنعتی، فسفات، ذغال سنگ و غیره اشاره کرد.

دلیل طراحی کشتی، جهت حمل فله جلوگیری از هزینه‌های گزاف خدمات بندری، برای جابه‌جایی بسته‌ها و استفاده بهتر از فضای کشتی بوده است.

در کشتی‌های ترکیبی برای حمل فله انبارهای مکعبی و بزرگی ساخته شده است که درهای آنها به وسیله دستگاه‌های الکتریکی یا هیدرولیکی باز و بسته می‌شود.

کالاهای فله در این انبارها جای می‌گیرند و تمامی گوشه و کنار آن را پر می‌کنند، به شکلی که هیچ جای خالی باقی نمی‌ماند. این ویژگی باعث افزایش گنجایش کشتی می‌شود.

در کشتی‌هایی که فقط مخصوص به حمل کالاهای فله طراحی شده‌‌اند، موتورخانه و محل زیست سرنشینان در قسمت انتهای کشتی قرار دارد. برای حفظ تعادل یک مخزن آب خالی در قسمت جلو یا سینه کشتی ساخته شده و زمانی که کشتی خالی می‌شود این مخزن را با آب پر می‌کنند.

این مشکل کشتی‌های فله‌بر در حفظ تعادل بعد از تخلیه بار، باعث شد تا دانشمندان و مهندسین کشتی‌های ترکیبی را طراحی کنند که از یک سو قابلیت حمل انواع سنگ معدن و کالاهای فله و از سوی دیگر توانایی جابه‌جا کردن مایعاتی مثل نفت را دارد.

مخازن

مخازن حمل نفت در کشتی‌های ترکیبی شباهت زیادی به انبارهای حمل فله آن دارد با این تفاوت که به جای دریچه‌های بزرگ، دارای چند دریچه کوچک برای بازرسی هستند. عمل تخلیه و بارگیری این مخازن با استفاده از پمپ‌های قوی انجام می‌شود که برای نصب آنها اتاق جداگانه‌ای در کشتی درنظر گرفته شده است.

بدنه تانکرهای ساخته شده برای حمل نفت تا قبل از سال 1984 معمولی بود، اما براساس قانونی که در این سال به تصویب رسید کلیه نفتکش‌هایی که بعد از آن ساخته شده‌اند، ملزم به داشتن بدنه‌های دو جداره هستند.

بعد از جنگ جهانی دوم، با گسترش نیاز کشورهای صنعتی به نفت، صنعت کشتی سازی در زمینه حمل این کالا توسعه زیادی پیدا کرد که کشتی‌های ترکیبی هم از این پیشرفت بی‌بهره نماندند.

لازم به ذکر ا‌ست که کشتی‌های نفت‌کش یا تانکردار، امروزه حدود یک سوم کل کشتی‌های جهان راتشکیل می‌دهند.

کانتینر

تا شروع جنگ جهانی دوم کشتی‌ها مراحل تکامل خود را به کندی می‌گذراندند ولی با از بین رفتن تعداد زیادی از آن‌ها در جنگ و افزایش حجم مبادلات بین المللی، در دهه 50، فرصتی در اختیار کارخانه‌های کشتی سازی قرار گرفت تا در طرح اصلی تجدید نظرهایی به عمل آوردند.

در گذشته برای حمل کالاها و اجناس مختلف، کشتی مجبور بود زمان زیادی را صرف بارگیری و تخلیه نماید که در این کار نیروی انسانی زیادی هم به‌کار گرفته می‌شد.

به ‌کارگیری کانتینر در صنعت کشتیرانی تحول بسیار بزرگی ایجاد کرد. بعد از استفاده از آن، کشتی‌ها زمان بسیار کوتاه‌تری را در بنادر متوقف می‌شدند و مراحل بارگیری و تخلیه از آن حالت پیچیده خارج گشت.

کشتی‌های کانتینربر به ‌سرعت جای سایر کشتی‌ها را گرفتند و به کشتی‌‌های حمل کالای عمومی این امکان اضافه شد که در صورت لزوم قابلیت حمل کانتینر را هم، داشته باشند.

با ساخت کانتینرهای یخچال‌دار، کشتی‌های حمل کالای عمومی، امکان حمل مواد فاسد شدنی مثل میوه و گوشت را هم پیدا کردند و به این شکل، به تبدیل شدن به کشتی های ترکیبی قدم بزرگی نزدیک‌تر شدند.

حمل احشام

تاکنون خیلی کم پیش آمده که کشتی مخصوص به حمل حیواناتی مثل گاو و گوسفند درست شود. در بیشتر موارد با ایجاد تغییراتی در کشتی‌های حمل کالاهای عمومی یا ترکیبی این کار صورت می‌گیرد.

ویژگی‌های لازم برای کشتی حمل دام عبارتند از:

• برای احشام لازم است طبقات کشتی مثل پارکینگ‌های طبقاتی با سطوح شیب‌دار به هم متصل شوند.
• فضایی در کشتی برای نگهداری از آب و غذای کافی برای حیوانات در نظر گرفته شود.
• تهویه و هوای مناسبی برای دام فراهم باشد.
• نظافت و بهداشت محیط با دقت رعایت شود.
• سطوح شیب‌داری برای ورود و خروج حیوانات بر روی عرشه وجود داشته باشد.

وسایل نقلیه

گاهی لازم است کالا بخشی از راه را به وسیله کامیون یا تریلر حمل شود و قسمتی از مسیر را در آب طی کند. در این صورت تخلیه بار از این وسایل نقلیه به بندر، از بندر به کشتی، مجددا تخلیه از کشتی به بندر مقصد و بارگیری دوباره توسط وسایل نقلیه، کاری بسیار سخت، هزینه بر و زمان‌گیر بود که کنترل دقیقی هم در مسیر انتقال کالا به عمل نمی‌آمد.

از این ‌رو کشتی‌هایی ساخته شد که با استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته امکان بارگیری و تخلیه وسایل نقلیه را با سرعت و در زمان کوتاهی ممکن می‌سازند.

با تولید این کشتی‌ها افراد هم امکان جابه‌جایی با ماشین شخصی خود را در آب پیدا کردند.

در کشتی‌های مخصوص به حمل وسایل نقلیه سکویی وجود دارد که توسط نیروی محرک خود کشتی باز و بسته می‌شود و امکان ارتباط با اسکله را فراهم می‌کند. درنتیجه کامیون، تریلر و وسایل نقلیه شخصی به‌راحتی به آن وارد و یا از آن خارج می‌شوند.

در برخی از این کشتی‌ها، سکو در سینه و در بعضی، در دو طرف قرار گرفته است. گاهی از کشتی‌های حمل وسایل نقلیه در مسیرهای کوتاه استفاده می‌شود تا مسافر یا بار را از خشکی به خشکی دیگر منتقل کند.

به طور کلی ظهور این کشتی نقش مهمی در کاهش وقت، هزینه و نیروی انسانی ایفا می‌کند.

از ‌آن جایی که گاهی در یک مسیر رفت یا برگشت لازم است همراه با سایر کالاها، وسایل نقلیه هم جابه‌جا شود در برخی از کشتی‌های ترکیبی شرایطی مشابه به این کشتی‌ها را ایجاد کردند.

ویژگی‌های خاص کشتی‌های ترکیبی چیست؟

کشتی‌های ترکیبی جدایی از نوع کالایی که حمل می‌کنند اغلب دارای جرثقیل‌هایی هستند که توانایی جابه‌جایی اجناس و کالاهای متنوعی را دارد.

این کشتی‌ها معمولا دارای ظرفیت 15.000 تن است که بسته به شرایط و مقصد کشتی از آن به‌شکل‌های مختلف استفاده می‌شود.

سرعت کشتی‌های ترکیبی اغلب 10 تا 20 گره دریایی است.

کشتی های ترکیبی /چند منظوره ایرانی

ایران با توجه به داشتن 3000 کیلومتر خطوط ساحلی، دسترسی به دریا در شمال و جنوب، نقش متصل کننده آب‌های جنوبی کشور در ارتباط کشورهای آسیای میانه، قرار گرفتن بر سر مسیر کریدورهای ترانزیتی مهم و دسترسی به‌ آب‌های آزاد، دارای مزیت‌های جغرافیایی زیادی در استفاده از حمل و نقل دریایی است.

کشتی “گلسان” به عنوان اولین کشتی چند منظوره ایرانی در اردیبهشت 99 ایران را به مقصد ونزوئلا ترک کرد و کانتینرهای عادی و یخچالی را به سلامت به مقصد رساند.

منبع: bslshipping