محور ورودی

انتقال قدرت در خودرو از موتور به چرخ‌ها توسط سیستم‌های متعددی به صورت متوالی صورت می‌گیرد. بنابراین به‌جز اهمیت بالای عملکرد صحیح هریک از این سیستم‌ها، برقراری ارتباط کامل و دقیق بین آن‌ها نیز اهمیت بالایی دارد. شفت یکی از اجزایی است که این ارتباط را برقرار می‌کند. بنابراین شفت خودرو را می‌توان بخشی از سیستم انتقال قدرت آن دانست که نیروی چرخشی موتور را به اجزای مختلف منتقل می‌کند.

شفت یا شافت در لغت به معنای محور است. این محور می‌تواند متحرک یا ثابت باشد. در صورت ثابت بودن می‌تواند تنها نقش تکیه‌گاه برخی اجزای بزرگتر را داشته و برای نگه‌داشتن دو یا سه سیستم در کنار و در ارتباط با یکدیگر به کار رود. درصورت متحرک بودن می‌تواند نیروی لازم را به صورت رفت و برگشتی و یا چرخشی از یک سیستم به سیستمی دیگر منتقل کند. برهمین اساس شفت دارای ساختار متفاوت در بدنه خود است. به این ترتیب که شافت‌های ثابت به شکل یک محور یا میله ثابت دیده می‌شوند و شافت‌های متحرک معمولا زاویه‌دار یا مفصلی هستند.

این قطعه همچنین معمولا چند تکه ساخته می‌شود و از جنسی که تحمل بار وارده از تنش‌های ناشی از انتقال قدرت را داشته باشد. همچنین شفت باید سبک باشد. چرا که وزن سنگین آن‌ها در انتقال بهینه قدرت موثر خواهد بود و باعث می‌شود که بخش مهمی از انرژی توسط خود این قطعه جذب شود و در نتیجه در فرآیند انتقال هدر رود. بنابراین شفت را از فولاد آلیاژی سخت‌کاری‌شده می‌سازند.

در صنعت انواع متفاوتی از شفت وجود دارد که در موارد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. در خودروها نیز انواع مختلفی از شافت را شاهد هستیم که ضمن برقراری ارتباط اجزای مختلف، وظیفه انتقال قدرت بین آن‌ها را برعهده دارند. برخی از این شفت‌ها ممکن است با توجه به نوع خودرو، نوع سیستم انتقال قدرت آن و یا نوع محور محرکش تغییر کند اما تعدادی شفت در تمام خودروها به‌صورت ثابت وجود دارند که به نوعی می‌توان آن‌ها را اجزای سیستم گیربکس خودرو دانست. این شفت‌ها عبارتند از:

۱. شفت ورودی یا محور کلاچ

این محور را می‌توان یکی از اصلی‌ترین محورهای هر خودرویی دانست. حتی برخی میل‌لنگ موتور را که در راستای این محور قرار دارد، بخشی از آن می‌دانند. شفت ورودی به‌صورت یک‌پارچه ارتباط بین موتور، کلاچ و گیربکس را برقرار کرده و نیروی گشتاور موتور را از میل‌لنگ به پوسته داخلی گیربکس منتقل می‌کند. در این میان شفت ورودی تحت تاثیر کلاچ قرار می‌گیرد و انتقال قدرت روی آن قطع یا وصل می‌شود. در انتهای شافت ورودی چرخ‌دنده‌ای  وجود دارد که نیرو را به چرخ‌دنده‌های درون پوسته منتقل می‌کند.

۲. شفت واسط یا محور زیر

این شافت نوعی رابط درون پوسته گیربکس محسوب می‌شود که ارتباط بین شافت ورودی و خروجی را برقرار می‌کند. روی شافت واسط چرخ‌دنده‌های مختلفی سوار هستند که به‌صورت یکپارچه با آن طراحی شده‌اند. شافت واسط نیروی موتور را از شفت ورودی دریافت و آن را به محور اصلی یا شفت خروجی منتقل می‌کند.

منبع: karnameh