نوردشمش

نورد شمش (Billet/Bloom Rolling) یک مرحله اساسی در فرآیند تولید مقاطع فولادی مانند میلگرد، تیرآهن، سیم و غیره است.
در ادامه به زبان ساده و مرحله‌ای آن را توضیح می‌دهم:

۱. شمش چیست؟

شمش (Billet یا Bloom) قطعه‌ای فولادی با سطح مقطع مربع یا مستطیل است که از ریخته‌گری پیوسته (Continuous Casting) به دست می‌آید.

• بلوم (Bloom): سطح مقطع بزرگ‌تر (معمولاً بیشتر از ۱۵۰×۱۵۰ میلی‌متر)

• بیلت (Billet): سطح مقطع کوچک‌تر (معمولاً کمتر از ۱۵۰×۱۵۰ میلی‌متر)
  شمش، ماده اولیه برای نورد مقاطع نهایی است.

۲. هدف نورد شمش

تبدیل شمش با سطح مقطع بزرگ و طول کوتاه، به محصولی با سطح مقطع کوچک‌تر و طول بلندتر (معمولاً به صورت مفتول نوردی یا شمش‌های کوچک‌تر برای مراحل بعدی).

۳. مراحل نورد شمش

الف) پیش‌گرمایش (Preheating)

• شمش‌های فولادی در کوره‌های پیش‌گرم تا دمای ۱۱۰۰–۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شوند.

• هدف: افزایش انعطاف‌پذیری فولاد و کاهش نیروی مورد نیاز برای نورد.

ب) نورد رافینگ (Roughing Rolling)

• شمش گرم شده وارد اولین قفسه‌های نورد (رافینگ میل) می‌شود.

• در این مرحله، سطح مقطع شمش به‌تدریج کاهش و طول آن افزایش می‌یابد.

• معمولاً از چندین پاس (گذر) بین غلتک‌ها استفاده می‌شود.

• شکل سطح مقطع از مربع/مستطیل به بیضی یا مربع با گوشه‌های گرد تغییر می‌کند.

ج) نورد میانی (Intermediate Rolling)

• پس از رافینگ، محصول وارد قفسه‌های نورد میانی می‌شود.

• در این مرحله، ابعاد به اندازه‌های نزدیک به محصول نیمی‌تمام (مثلاً مفتول با قطر ۲۰–۴۰ میلی‌متر) کاهش می‌یابد.

د) نورد تکمیلی (Finishing Rolling)

• در صورت نیاز، محصول وارد قفسه‌های نورد تکمیلی می‌شود تا به شکل و اندازه نهایی برسد.

• برای مثال: تولید مفتول با قطر ۵٫۵ تا ۱۶ میلی‌متر (که بعداً برای کشش به سیم یا تولید میلگرد استفاده می‌شود).

ه) خنک‌کاری و جمع‌آوری

• محصول نورد شده روی بستر خنک‌کن (Cooling Bed) به آرامی سرد می‌شود.

• سپس به صورت کلاف (Coil) یا شاخه‌های مستقیم (Bar) جمع‌آوری می‌شود.

۴. انواع خطوط نورد شمش

۱. خط نورد شمش به مفتول (Billet to Rod Mill): تولید مفتول نوردی (Wire Rod).
۲. خط نورد شمش به میلگرد (Billet to Rebar Mill): تولید میلگرد آجدار یا ساده.
۳. خط نورد شمش به پروفیل‌های سبک: مثلاً تولید نبشی، ناودانی و تیرآهن سبک.

۵. مزایای نورد شمش

• بهبود خواص مکانیکی فولاد (به‌دلیل ریز شدن دانه‌های فولاد در اثر نورد گرم).

• صرفه‌جویی در انرژی و زمان نسبت به ریخته‌گری مستقیم مقاطع کوچک.

• امکان تولید انبوه با کیفیت یکنواخت.

۶. تفاوت نورد شمش با نورد محصول نهایی

• نورد شمش: تمرکز بر کاهش زیاد سطح مقطع و افزایش طول.

• نورد محصول نهایی: تمرکز بر شکل‌دهی نهایی (مثل ایجاد آج روی میلگرد یا پروفیل خاص).

۷. تصویر کلی فرآیند

منبع:

اطلاعات موجوددراینترنت