تاپ لیفت‌ها

بالابر، وسیله ای است که بصورت ثابت یا متحرک جابجایی بار و یا مسافر بین دو یا چند ایستگاه کاری معین یا نامعین را بصورت قائم برای کاربردهای مشخص اعم از حمل بار، غذا، ویلچر، یا امور سرویس و دسترسی به ارتفاع به کار گرفته می شود. انواع بالابرها می توانند با سیستم محرکه های گوناگونی از قبیل هیدرولیک، وینچی، کششی و … عمل کنند و بسته به نوع کاربری شرایط و مشخصه های خاصی دارند. بالابر و آسانسور در زبان انگلیسی هر دو با واژه Lift یا Elevator مشخص می شوند.

کاربرد بالابر چیست؟

انواع بالابرها کاربردهای بسیار متنوع و گسترده ای در موقعیت های صنعتی، خدماتی و خانگی دارند. از بالابرهای سنگین و فوق سنگین باری در کارخانجات و مراکز صنعتی تا بالابرهای کوچک سینی بر در رستوران ها و کافه ها، از بالابرهای خانگی (هوم لیفت) لوکس در ویلاها تا بالابرهای ویلچربر در ورودی ساختمان ها، از بالابرهای لیفتراک بر در انبارهای طبقاتی تا بالابرهای نمونه بر آزمایشگاهی و … همه طبف وسیعی از کاربرد انواع بالابر را تشکیل می دهند.

دستگاه بالابر چگونه عمل می کند؟

پاسخ به این پرسش که بالابرها چگونه عمل می کنند یا چگونگی طرز کار بالابرها بستگی به نوع سیستم محرکه یا مکانیزم بالابر دارد. سیستم هیدرولیک، وینچی، کششی با وزنه تعادل، اسکرو، دنده شانه، قیچی و … مکانیزم های گوناگونی هستند که در انواع بالابرها کاربرد دارند. برای مثال بالابرهای هیدرولیکی بر مبنای فشار و جریان روغن (سیال) با استفاده از جک و پمپ هیدرولیک عمل می کنند. در شرایطی که بالابرهای وینچی مکانیزمی مشابه با چرخ چاه دارند و با استفاده از الکتروموتور، گیربکس و درام و سیم بکسل کفی بالابر را جابجا میکنند.

ساختار بالابر چگونه است؟

بالابرها بسته به نوع کاربرد، سیستم محرکه و مکانیزم و همچنین شرایط کاربری و ساختمانی ساختار متفاوتی دارند. اغلب بالابرهای ثابت دائمی جدای از اینکه چه سیستم محرکه ای دارند شامل یک کفی (پلتفرم) یا کابین، مجموعه ای از ریل های راهنما و کفشک ها متناسب، تجهیزات نیرو محرکه، تابلوی فرمان و سایر قطعات الکتریکال مانند میکروسوییچ ها، سنسورها، سیم کشی، شاسی های فرمان و … می باشند.

انواع بالابر

برای بررسی انواع بالابر می بایست معیار دسته بندی آنها را مشخص نمود. بطور کلی می توان بالابرها را بر اساس نوع مکانیزم، نوع کاربرد، نوع بار، نوع ساختمان و محل نصب، ثابت یا سیار بودن، سیستم کنترل، سرعت و بسیاری از پارامترهای دیگر گروه بندی کرد. در ادامه این مطلب به صورت مفصل انواع بالابرها بر اساس دسته بندی هایی بر مبنای پارامترهای متداول و مهم مورد بررسی قرار گرفته اند.

انواع بالابر بر اساس مکانیزم عملکرد

مکانیزم عملکرد یا نوع سیستم محرکه مهمترین معیار در بررسی انواع بالابر یا گروه بندی آنها است. بر این اساس به عنوان نمونه بالابرهای هیدرولیکی از بالابرهای کششی متمایز می شوند. انواع مکانیزم های مورد استفاده در بالابرها گسترده و متنوع هستند. بعضا از مکانیزم های ابتکاری نیز در کاربردهای خاص استفاده می شود. در اینجا به بررسی مهمترین مکانیزم های رایج و متداول انواع بالابر پرداخته شده است.

بالابر هیدرولیکی

یکی از پرکاردترین و رایج ترین نوع بالابرهای ثابت و متحرک، بالابرهای هیدرولیکی می باشند. بالابرهای هیدرولیک ساختاری متشکل از یک یا دو جک، یک مجموعه پاوریونیت و کارسلینگ و برخی ملحقات هیدرولیکی دیگر دارند. در زیر انواع بالابرهای هیدرولیکی که از نظر آرایش جک و طریقه نصب متفاوت هستند فهرست شده اند:

• بالابر هیدرولیکی با جک مستقیم در زیر

• بالابر هیدرولیکی با جک مستقیم در کنار

• بالابر هیدرولیکی با جک مستقیم تلسکوپی

• بالابر هیدرولیکی با جک مستقیم دوبل

• بالابر هیدرولیکی با جک غیرمستقیم

• بالابر هیدرولیکی با جک غیرمستقیم دوبل

• بالابر هیدرولیکی با جک دو تکه

• بالابر هیدرولیکی با جک معکوس (کششی)

بالابر کششی

بالابرهای کششی مکانیزمی مشابه آسانسورهای کششی دارند. در این مدل بالابرها، حرکت کابین با استفاده از موتور گیربکس یا موتور گیرلس و با کمک وزنه های تعادل است. مبنای عملکرد این مکانیزم نیروی کشش و اصطکاک ناشی از سیم بکسل و فلکه موتور است. این نوع مکانیزم برای ارتفاع جابجایی بلند در بالابرهای ثابت گزینه بسیار مناسبی است. بمنظور تامین ایمنی در بالابرهای کششی از سیستم پاراشوت و گاورنر استفاده می شود. چند مدل نصب بالابرهای کششی در ادامه آورده شده اند:

• بالابر کششی با نسبت تعلیق ۱:۱

• بالابر کششی با نسبت تعلیق ۲:۱

• بالابر کششی موتورخانه در بالا

• بالابر کششی با موتورخانه در پایین

بالابر وینچی

بالابرهای وینچی یکی از مدل های کلاسیک بالابر برای حمل بار در ارتفاع های محدود می باشند. از سیستم محرکه وینچی هم در بالابرهای ثابت و هم در بالابرهای سیار استفاده می شود. این بالابرها برای جابجایی مصالح و حمل بار در طول مسیرهای نه چندان بلند یک راهکار اقتصادی هستند. تامین ایمنی لازم برای این تیپ دستگاه ها با پیچیدگی هایی همراه است. مکانیزم بالابرهای وینچی به نوعی مشابه همان چرخ چاه است. در این سیستم موتور و گیربکس با چرخاندن یک درام (قرقره) سیم بکسل را آزاد یا جمع می کند و در نیتجه کفی بالابر جابجا می شود.

• بالابر وینچی موتور بالا

• بالابر وینچی موتور پایین

• بالابر وینچی با تعلیق ۲:۱

بالابر اسکرو

بالابرهای اسکرو یا پیچی متشکل از یک استوانه پیچ مانند متسحکم و مقاوم هستند که با حرکت یک مهره جابجایی را ایجاد می کند. این بالابرها برای ارتفاع جابجایی محدود در دستگاه های حمل ویلچر یا هوم لیفت ها کاربرد دارند.

بالابر قیچی (آکاردئونی)

یکی دیگر از انواع بالابرهای ثابت و متحرک با سیستم محرکه به شکل قیچی یا آکاردئونی عمل می کنند. این نوع بالابرها که در اصل با مکانیزم هیدرولیک جابجا می شوند دارای ترکیب بندی خاصی از بازوهای مکانیکی مستحکم هستند که با جابجایی (کورس) کمی از حرکت جک کابین بالابر را به اندازه بسیار بیشتری حرکت می دهند.

بالابرهای آکاردئونی به عنوان بالابرهای بارانداز و میز بالابر در کارخانه ها و انبارها کاربرد فراوانی دارند. همچنین در مدل هایی از بالابرهای متحرک، برای جابجایی سکوی کار از مکانیزم آکاردئونی استفاده می شود.

بالابر دنده شانه ای

سیستم دنده شانه ای بیشترین کاربرد را در بالابرهای موقت ساختمانی مصالح در کارگاه های ساختمانی دارد. این نوع بالابرها از یک شانه دنده ثابت مستحکم بهره می گیرند. و موتوری که چرخدنده های روی کابین را با چرخش روی دنده شانه عمل می کند باعث بالا و پایین رفتن می شود.

سیستم های دنده شانه ای عموما بصورت سکشنال نصب می شوند و قابلیت افزایش ارتفاع متناسب با پیشرفت عمودی سازه ساختمان را دارند.

بالابر وکیوم

بالابرهای وکیوم معمولا مصرف خانگی دارند. برخی از انواع هوم لیفت با سیستم محرکه وکیوم برای ظرفیت و سرعت پایین توسعه داده شده اند. بالابرهای خانگی وکیوم با بهره گیری از اختلاف فشار دارای یک محفظه کاملا هوابند شده عمل میکنند. این نوع مکانیزم هنوز نتوانسته جای خود را در میان انواع سیستم های رایج و متداول بالابر برای کاربردهای گوناگون باز کند.

بالابر معلق

بالابرهای معلق که بیشتر در کلایمرها و انواع بالابرهای مصالح بر ساده کارگاهی کاربرد دارند نوع دیگری از مکانیزم کاری محسوب می شوند. این نوع بالابرها بدون ریل در ارتفاع حرکت می کنند و توسط کابل های فولادی در کشش جابجا می شوند. از آنجاییکه ریل های مقید کننده مسیر وجود ندارند پلتفرم بالابر به صورت معلق بوده و امکان جابجا شدن از مسیر در محور افقی وجود دارد.

نکته مهم عدم وجود ریل است که باعث انعطاف پذیری بالا در استفاده های مخصوص این بالابر می شود. این نوع بالابرها برای کار کردن روی نمای ساختمان مانند عملیات تمیز کاری یا مرمت و همچنین در حین ساخت انواع مناسبی هستند.

آسانسور یا بالابر کارگاهی در صنایع دریایی : تکنولوژی و پیشرفت علوم آن چنان در حال  پیشرفت و توسعه است که تقریباٌ تمام عرصه ها و حوزه های عملیاتی و غیرعملیاتی را دربرگرفته است. به طور مثال عملیات ساخت و ساز، پل سازی، سدسازی و غیره از جمله مواردی محسوب می شود که در آن نیاز به تجهیزات و دستگاه های گوناگون چه در زمان ساخت و چه پس از پایان عملیات و همچنین احتیاج به سرویس و نگهداری های دوره ای در آن لازم و ضروری است.

کاربرد آسانسور یا بالابر کارگاهی در صنایع دریایی :

جالب است بدانید آسانسور یا بالابر کارگاهی حتی در مناطق دریایی که از خشکی فاصله دارند نیز به کار می رود.

به طور مثال کشتی هایی که دارای مقاصد تجاری و نظامی هستند و بدین منظور در دریا سفر می کنند و با پایگاه دریایی که بر حسب اهداف و مقاصد گوناگون در دریا ساخته می شوند و احتیاج به حمل و نقل بار یا جا به جایی نفرات در بین طبقات دارند از آسانسور یا بالابر کارگاهی استفاده می کنند.

ویژگی های آسانسور یا بالابر کارگاهی در صنایع دریایی :

شرایط محیطی و آب و هوایی در دریا باعث می شود بالابرهایی که در دریا از آن ها استفاده می شود دارای ویژگی های خاصی باشند.

موارد ذیل از بارزترین ویژگی های آسانسور یا بالابرهای کارگاهی در صنایع دریایی می باشد که می توان به آن اشاره کرد:

• سازگاری با شرایط آب وهوایی خاص دریا
• مقاومت در مقابل تکان ها و لرزش ها
• دارای تجهیزات ایمنی برای زمان آتش سوزی
• دارای وزن سبک و مناسب
• استفاده از آلیاژهایی با مقاومت بالا در ساخت کابین، شفت و مقاوم در برابر رطوبت

• مصرف انرژی مناسب

البته برای انتخاب یک بالابر یا آسانسور کارگاهی مناسب که پاسخگوی نیازمان باشد موارد دیگری نیز از قبیل ظرفیت انتقال بار، حداکثر ارتفاع، میزان سرعت و… نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.

منبع: toplift