بوش سیلندر، پیستون و گژن پین از جمله قطعات موتوری بوده که درون بلوک موتور جای گرفته و به نوعی بخش داخلی بلوک سیلندر را شکل می دهند. در موتورهای درون سوز (احتراق داخلی) مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق واکنش داده و طی فرآیندی این انرژی شیمیایی به انرژی مکانیکی جهت حرکت خودرو تبدیل می شود.

در این مسیر پیستون، بوش و گژن پین نقش اساسی داشته به طوری که بر اثر انبساط گازهای داغ حاصل از احتراق با دما و فشار بالا، پیستون موتور به حرکت درآمده و کار حاصل می شود.

بوش پیستون کجاست؟

بوش پیستون، بخش سیلندری است که درون بلوک موتور جهت شکل گیری سیلندر قرار داده می شود. این قطعه یکی از قطعات کاربردی در آرایش بخش داخلی موتور می باشد. بوش به صورت استوانه ای تو خالی بوده که جایگاه آن حفره های موجود در بدنه سیلندر خودرو می باشد.

این قطعه، که به عنوان دیواره های سیلندر عمل می کند، سطحی کشویی برای رینگ پیستون جهت حرکت رفت و برگشتی پیستون داخل خود را تشکیل داده و این در حالی است که روان کننده درون آن حفظ می شود.

وظایف پیستون چیست؟

مهم ترین عملکرد این قطعه همان ویژگی عالی آن به عنوان سطح کشویی برای حرکت پیستون بوده و به طور کلی وظایف این قطعه را می توان به صورت زیر عنوان کرد:

هدایت
تشکیل محفظه احتراق
هدایت احتراق
گرفتن فشار احتراق

بوش پیستون از طریق پیستون و رینگ آن گرمای احتراق را دریافت و آن را به خنک کننده منتقل می کند. این قطعه همچنین از فرار گازهای متراکم و گازهای احتراق به بیرون جلوگیری می کند. بوش پیستون از لحاظ اینکه در مقابل فشار و دمای بالا در سیلندر مقاومت داشته باشد، بسیار اهمیت دارد.

پیستون بر اثر گازهای احتراق و فشار حاصل از آن ها در داخل سیلندر حرکت کرده و سیلندر در اینجا نقش سطحی کشویی برای حرکت رفت و برگشتی آن را دارد.

پیستون اولین قطعه ای است که در موتور خودرو به حرکت درآمده و انرژی حاصل از احتراق را منتقل می کند. پیستون جزئی استوانه ای شکل از موتور خودرو است که در داخل بوش سیلندر حرکت رفت و برگشتی داشته که این حرکت در اثر نیروی حاصل شده در فرآیند احتراق می باشد. این قطعه در واقع به عنوان انتهای متحرک محفظه احتراق عمل کرده و این در حالی است که انتهای ثابت محفظه احتراق سرسیلندر می باشد.

اجزای مختلف پیستون

پیستون از بخش های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

تاج پیستون: تاج پیستون از قیمت‌های فوقانی آن به شمار می‌رود. شکل ظاهری این متناسب با سیلند و محفظه احتراق رابطه مستقیم دارد. طراحی مناسب و دقیق آن می‌تواند بر مخلوط گاز و هوا و قدرتی که از آن‌ها تولید می‌گردد، موثر باشد.
سوراخ گژپین: این محل به انگشتی معروف بوده و محل ارتباط پیستون با شاتون به شمار می‌رود. سوراخ گژپین به صورت یک میله توخالی است که در آن گژپین قرار می‌گیرد.
دامنه پیستون: این قسمت که با شاتون و میل لنگ در ارتباط است، به عنوان بخش پایینی پیستون در نظر گرفته شده و به سه شکل طراحی می‌گردد؛ بدون برش، با برش سطحی و با برش کامل. قطر دامنه گاهی بین نیم تا 7دهم میلی متر با تاج آن اختلاف دارد.

شیار رینگ: رینگ ها حلقه هایی هستند که همانطور که در شکل 3 مشاهده می شود، درون شیارهایی که بر روی پیستون تعبیه شده است، جای می گیرند.

هدف از قرارگیری این رینگ ها کاهش اصطکاک و جلوگیری از استهلاک، کاهش میزان تماس پیستون و سیلندر، انتقال حرارت از پیستون به سیلندر، محافظت از تراکم در بالای پیستون و همچنین کنترل مصرف روغن می باشد. بدین منظور این قطعات باید فاصله شعاعی مثبت و قابل پیش بینی را بین دیواره سیلندر و سطح محرک پیستون ایجاد کند.

انواع رینگ پیستون

رینگ‌های پیستون به بر اساس نوع کارایی خود به دو صورت تهیه و تولید می‌شوند:

رینگ‌های تراکم
رینگ‌های روغنی

تعداد رینگ متناسب با نوع و شرایط موتور متفاوت است. اما در هر پیستون از دو نوع رینگ استفاده می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:

رینگ تراکم

این نوع از رینگ‌ها به رینگ‌های فشاری معروف هستند. رینگ‌های تراکم در هنگام انبساط و بالا آمدن پیستون، به دیواره ی بیرونی سیلندر چسبیده و از خروج گازهای حافظه احتراق جلوگیری می‌کنند. در هنگام پایین آمدن پیستون نیز رینگ‌ها به طور کامل دیواره را از روغن‌های روان کننده پاک کرده و از ورود آن‌ها به درون محفظه احتراق جلوگیری می‌کنند.

جنس رینگ‌های تراکم از چدن بوده و در مقابل گرما مقاوم هستند و خاصیت شکنندگی خیلی پایینی دارند. البته در موتور خودروهای سنگین برای تهیه رینگ تراکم از چدن‌های نشکن استفاده می‌کنند.

محل قرار گیری رینگ پیستون معمولا در قسمت بالایی پیستون و بالاتر از رینگ روغنی است. معمولا در این قسمت دو رینگ تراکم پشت سرهم قرار می‌گیرند تا وظایف خود یعنی پاک کردن روغن و ممانعت از خروج گازهای محفظه احتراق را به خوبی انجام دهند. یک لایه نازک از کروم یا اکسید بین سطح تماس رینگ تراکم و سیلندر قرار داده شده و با آن پوشیده شده است. این کار برای جلوگیری از ساییدگی دیواره سیلندر و رینگ تراکم است.

رینگ روغنی

رینگ‌های روغنی در پایین ترین شیارهای سیلندر قرار دارد. محل قرار گیری آن‌ها باید در نزدیکی سوراخ گژپین و در پایین رینگ‌های تراکم قرار گیرد. رینگ‌ها روغنی به صورت دهانه دار و سوراخ یا شیار دار تهیه می‌شوند. این دهانه به منظور تنظیم آن با قطر پیستون و قطر سیلندر است.

هدف از طراحی رینگ‌های روغنی به صورت شیاردار و سوراخ جلوگیری از انتشار روغن بر روی دیوار سیلندر و کاهش مقدار آن است. گاهی اوقات یک نمونه از رینگ روغنی را در پایین تر از سوراخ گژپین به منظور جلوگیری از انتشار کامل روغن قرار داده می‌شود.
شاتون متصل کننده میل لنگ به پیستون:

شاتون که متصل کننده میل لنگ به پیستون است، از طریق گژن پین به پیستون متصل می شود. نحوه اتصال بدین صورت است که بر روی بدنه پیستون حفره ای وجود دارد که گژن پین از طریق این حفره وارد پیستون می شود. سر کوچک شاتون نیز از دهانه باز پیستون بالا آمده و گژن پین بعد از عبور از حفره پیستون و وارد شدن به درون پیستون از این سر کوچک شاتون عبور کرده و بدین ترتیب شاتون به پیستون متصل می گردد.

در نتیجه پیستون نیروی احتراق را به شاتون منتقل می کند که در نتیجه آن، این نیرو به میل لنگ می رسد، و در نهایت میل لنگ نیز حرکت خطی پیستون ها را به حرکت دورانی تبدیل می کند.

معیوب بودن یکی از این قطعات می تواند مشکلات زیادی را برای خودرو بوجود آورد. یکی از مواردی که باعث روغن سوزی می شود، سائیدگی سیلندر و رینگ های پیستون می باشد.

در صورتی که سیلندر دچار سائیدگی شود، و به اصطلاح گشاد گردد، رینگ ها قادر به پاک و تمیز کردن کامل جداره سیلندر از روغن نبوده و در این صورت زمانیکه پیستون از بالا به پایین حرکت می کند، روغن در دیواره باقی مانده و وارد محفظه احتراق می شود و می سوزد. در این صورت از اگزوز خودرو دود آبی رنگ مشاهده خواهد شد.
منبع: packagekhodro

بوش گژنپین